Dec 15, 2020
Isaac Newton khi còn học ở trường đại học Cambridge đã luôn đắm chìm trong những gì liên quan tới mặt trời. Ông rất quan tâm tới việc làm rõ bản chất của ánh sáng. Vì vậy ông đã luôn ngắm nhìn mặt trời cho tới khi không thể chịu được hơn nữa. Ông đã ghi chép trong cuốn sổ của mình như thế này "Đôi mắt của ta đã bị thương rất nhiều. Ta không thể viết, cũng không thể đọc được nên đã tự giam mình trong phòng tối 3 ngày. Trong thời gian đó ta đã cố gắng làm mọi điều để không tưởng tượng ra mặt trời. Bởi dù có ở trong bóng tối, chỉ cần nghĩ tới mặt trời thì hình ảnh của mặt trời sẽ hiện ra ngay trước mắt ta". Newton là một người như vậy, khi đã bị thu hút vì điều gì đó, ông sẽ luôn luôn ở trạng thái say mê vô cùng. Đó chính là bí quyết để làm lên một Newton có thể phát hiện ra Định luật vạn vật hấp dẫn.
Vậy để có thể có được sự say mê, chúng ta cần chiến lược gì? Sau đây, tôi là Ngô Ngọc Danh – Giảng viên học viện doanh nhân MVV sẽ chia sẻ với các bạn về “Cách tạo nên sự say mê của những nhà phát minh vĩ đại”
Con người suy nghĩ và hành động dưới tác động của các tế bào thần kinh có trong não, được gọi với tên khoa học là Neuron. Khi làm một việc hoặc suy nghĩ một điều gì đó, các khớp nối giữa những tế bào thần kinh liên quan sẽ được kích thích hoạt động, chỉ có khoảng 1 triệu các khớp nối được kích hoạt, nhưng dần dần nếu bắt đầu say sưa với công việc hay suy nghĩ đó, số lượng các khớp nối sẽ tăng lên hàng chục, hàng trăm triệu. Khi say mê với một công việc nào đó, não bộ của chúng ta sẽ tràn ngập những kí ức và thông tin liên quan tới công việc đó và giữa chúng sẽ có sự liên kết, tác động để tìm ra phương pháp giải quyết vấn đề. Do chưa nhận thức được sự tác động qua lại của những khớp nối này nên chúng ta mới nghĩ rằng những ý tưởng là tự nhiên xuất hiện mà thôi. Khi chúng ta tập trung trong một thời gian dài để giải quyết vấn đề như vậy, dopamine - chất dẫn truyền thần kinh tạo cảm giác thoải mái, hưng phấn sẽ được giải phóng trong não bộ. Đây cũng chính là cảm giác được hình thành lên từ sự say mê của Newton khi ông chưa hề yêu đương, hẹn hò. Nếu bạn cũng tìm được niềm vui từ sự say mê như vậy, bạn sẽ thường xuyên lặp lại nó và những ý tưởng sáng tạo sẽ được nảy sinh một cách tự nhiên.
Để tìm được sự say mê, thứ nhất, bạn phải làm chủ được mục tiêu (ownership). Giống như trong các môn cờ vây, tennis, một khi mục tiêu đã được xác định rõ ràng thì việc say mê với nó sẽ trở nên dễ dàng hơn. Tuy nhiên, mục tiêu này phải trở thành là mục tiêu "của ta". Có nhiều người, dù tổ chức của họ có mục tiêu, nhưng họ lại không thể hiểu được mục tiêu đó và cũng không thể tìm được sự say mê trong lúc thực hiện mục tiêu; bởi họ cảm thấy mục tiêu đó giống như mục tiêu của người khác. Nếu trong đầu bạn luôn gợi lên suy nghĩ "Nếu ta không xử lý, chắc sẽ có ai đó làm mà thôi" thì dù mục tiêu có rõ ràng đến mấy, bạn cũng sẽ không thể tìm được cảm giác say mê. Vì vậy, bạn cần phải giao phó quyền hạn cho các thành viên và nhắc nhở cho họ biết công việc đó quan trọng tới mức nào.
Newton đã có một tuổi thơ rất thiệt thòi khi bố ông qua đời sớm, còn mẹ ông lại đi thêm bước nữa. Vì vậy ông đã phải lớn lên và tự lấp đầy sự cô đơn. Tuy nhiên, ông đã tự đặt quyết tâm tìm ra nguyên lý sức mạnh làm cho vạn vật tự nhiên chuyển động bằng cách quan sát thiên nhiên. Dù đó không phải là việc bị ai sai khiến, nhưng ông đã tự nhận thức nó như một sự kêu gọi. Ông đã coi trọng việc đó hơn tất cả, và suy nghĩ rằng nếu không phải là ông thì sẽ không ai làm được.
Thời gian đó, khi một người bạn của Newton nhìn thấy ông mượn cuốn sách của Euclid trong thư viện trường và đã hỏi ông "Mượn loại sách đó để làm gì?" rồi người bạn cười nhạo công việc nghiên cứu của ông, sau đó ông đã không chơi với người bạn đó nữa. Ông đã không thể duy trì mối quan hệ bạn bè với những người không hiểu được công việc của mình. Bởi vì với ông, hình học Euclid là công cụ không thể thiếu để có thể hiểu về sự chuyển động của vũ trụ.
Thứ hai, bạn phải biết cách tận hưởng quá trình. Và để làm được như vậy, chắc chắn cần phải có những phản hồi về quá trình diễn ra, chứ không phải chỉ đánh giá về kết quả của sự việc. Một trong số những sở thích có thể dễ dàng say mê, đó chính là môn cờ vây. Lý do mà người ta không thể không say sưa với môn cờ vây này là bởi vì mỗi khi đặt một quân cờ vây xuống, họ có thể biết được tình thế sẽ thay đổi theo hướng nào. Vì vậy mà quá trình chơi cờ vây rất thú vị. Đôi khi, trong một tổ chức, sẽ có nhiều trường hợp người ta coi trọng kết quả hơn, còn quá trình đi tới kết quả đó diễn ra như thế nào cũng được.
Tuy nhiên, một môi trường như vậy cũng là yếu tố ngăn cản sự say mê. Nếu quan tâm quá nhiều về kết quả, sẽ không còn chỗ trống cho những suy nghĩ khác, và như vậy chắc chắn sẽ không thể có được sự say mê 100%. Năm 1665, Newton phải rời trường học và quay trở về quê hương của mình tại Woolsthorpe để tránh xa nạn dịch hạch đang hoành hành trên toàn bộ khu vực Châu Âu. Và chỉ trong vòng thời gian ngắn ngủi chưa đầy 2 năm sau, ông đã phát hiện ra Định luật vạn vật hấp dẫn.
Trên thực tế, Định luật này không phải được phát hiện ra ngay trong một sớm một chiều. Trong thời gian này, Newton cũng đã phát triển công thức chuỗi vô hạn và phát minh ra cả phép tính vi phân và tích phân. Tuy nhiên những lý thuyết toán học này chưa phải là mục đích của ông, đó mới chỉ là quá trình dẫn ông đi tới Định luật vạn vật hấp dẫn mà thôi.Và nhờ vào việc chính ông đã từ từ khám phá ra được hành trình đưa ông đến kết quả cuối cùng nên Newton đã tìm ra được niềm vui trong từng giai đoạn của quá trình này.
Thứ ba, bạn phải làm những việc mang tính thử thách. Dù là chơi cờ vây hay chơi tennis cũng vậy, phải có cảm giác hơi khó khăn để chiến thắng được đối phương thì trò chơi mới trở nên thú vị và mới có thể cảm thấy say mê được. Nếu đối phương quá yếu, bạn sẽ cảm thấy nhàm chán, còn nếu là một đối phương hoàn toàn không thể thắng thì bạn sẽ không thể có động lực thi đấu. Vì vậy, để các thành viên trong tổ chức của mình có được sự say mê, bạn nên giao cho họ những công việc có tính chất thử thách.
Newton - người đã nghiên cứu về ánh sáng và nắm được toàn bộ Định luật vạn vật hấp dẫn đã bắt đầu theo đuổi thuật giả kim từ nhiều năm trước đó. Không phải vì ông mù quáng chạy theo đồng tiền, mà là vì đó là một phần cuộc đời nghiên cứu của ông. Lý do ông đắm chìm vào thuật giả kim là vì ông muốn biết tới bí mật của nguyên tử - thế giới nhỏ bé nhất tạo nên vật chất. Nghĩa là sau khi đã làm rõ nguyên lý của sức mạnh tác động lên vũ trụ và vạn vật, ông muốn thử mở rộng lý thuyết đó để áp dụng cho cả thế giới vĩ mô. Nhưng trên thực tế, đây là một việc chỉ mới được thực hiện trong lĩnh vực vật lý hiện đại nên vào thời kỳ đó ông đã bị thất bại. Khi đó, đã có lúc Newton mời giáo sư đồng nghiệp của mình đi ăn trưa, nhưng ông lại sang phòng bên cạnh để tiếp tục đắm chìm với những thí nghiệm của mình và để người đồng nghiệp đó phải ra về. Có lẽ, đối với Newton, việc tìm ra bí mật của nguyên tử là một bài toán thách thức rất lớn, nên ông đã dành toàn bộ năng lực của mình để say mê với công việc đó.
Con người hiện đại thời nay đang sống trong vô vàn những thể loại thông tin. Và đây là một môi trường khá khó khăn cho sự say mê. Thậm chí, càng bước lên vị trí cao hơn trong tổ chức, bạn sẽ càng phải làm nhiều việc cùng một lúc. Vì vậy bạn cần phải có chủ đích tạo ra những khoảng thời gian có thể tập trung cho công việc.
Vera Wang - nhà thiết kế váy cưới hàng đầu trên thế giới đã lấy mốc từ 11h đêm đến 2h sáng hàng ngày làm "thời gian cho sự sáng tạo". Hầu hết những thiết kế độc đáo và tao nhã của bà đều được sáng tạo trong khoảng thời gian này. Bà đã nói rằng "Ban đêm là khoảng thời gian duy nhất mà không có khoảng 7 người cùng chạy tới tìm tôi một lúc". Và do việc này được lặp lại hàng đêm nên bây giờ cứ đến giờ này, các ý tưởng lại tự động xuất hiện.
Hầu hết các thành tựu của Newton cũng được nảy sinh trong thời gian ông về quê để tránh nạn dịch hạch. Bởi đó là khi ông không bị một ai làm phiền và có gần 2 năm để đắm chìm vào một chủ đề duy nhất. Hiện nay, những vấn đề cần được giải quyết càng trở nên phức tạp hơn và là những vấn đề chúng ta chưa từng trải nghiệm trong quá khứ. Vì vậy, việc tạo lập sự say mê trong công việc cho dù nó có thay đổi hay khó khăn như thế nào, trong bất kỳ tình huống nào là điều vô cùng cần thiết. Hy vọng chúng ta cũng sẽ tạo thói quen say mê để có được sự thấu hiểu, không ngừng sáng tạo và tìm được cách giải quyết bất cứ vấn đề phát sinh trong công việc và cuộc sống.
Đăng ký nhận tin tức
Đọc nhiều