Truyền thông nội bộ kiểu Elon Musk

Elon Musk là một nhà phát minh, doanh nhân, tỉ phú người Nam Phi. Ông được biết đến nhiều nhất vì đã sáng lập SpaceX và đồng lập Tesla Motors và PayPal

Xây dựng văn hoá khắc nghiệt, tạo ra thương hiệu tuyển dụng khác biệt, tạo động lực với những thách thức không tưởng, thiết kế không gian làm việc quái dị, vẽ ra tầm nhìn lớn và không bỏ qua từng chi tiết nhỏ, đó là cách Elon Musk xây dựng những công ty thay đổi thế giới.

1. Xác định văn hoá khắc nghiệt

Các công ty của Elon Musk đều có một thứ văn hoá vô cùng khắc nghiệt. Ở các công ty của Musk, deadline cho các đầu việc được tính theo phút chứ không phải theo giờ hay ngày. Đến mức có người nhận xét rằng “Bạn phải mặc sẵn quần áo khi vào phòng tắm”. Và trong quá trình làm ra những sản phẩm vĩ đại sẽ thay đổi thế giới, Musk luôn đặt kỷ luật cho từng chi tiết nhỏ. Nếu bạn cần một ví dụ thì đây: bất cứ nhân viên nào mắc lỗi ngữ pháp trong email đều bị cho thôi việc.

2. Tạo ra thách thức

Yêu cầu luôn được Musk đặt ra ở giới hạn bất khả thi, và nếu bạn nói rằng bạn đã đưa ra một lựa chọn nào đó bởi “đó là tiêu chuẩn cho mọi thứ”, Musk sẽ lập tức đá bạn ra khỏi cuộc họp. Đòi hỏi của Musk khắc nghiệt đến mức nếu chẳng có sự hoàn hảo nào là “an toàn”, những ai chưa làm được điều gì “tuyệt vời” trong thời gian gần đây đều có thể bị cho thôi việc. Một giám đốc của SpaceX mô tả không khí làm việc tại Space X như một cỗ máy chuyển động vĩnh cửu chạy bằng sự bất mãn và niềm hy vọng vô bờ. Hãy tưởng tượng bạn được yêu cầu thiết kế một chiếc xe sao nó có thể chạy từ Hà Nội vào Huế chỉ với một thùng xăng. Mọi người sẽ loay hoay cả năm trời và thử nghiệm mọi bộ phận với nó. Và khi chạy thật, cuối cùng nó vào được tận Nha Trang. Rồi Musk xuất hiện và vẫn tức điên lên. Anh ấy muốn chiếc xe phải vào đến Sài Gòn. Nhưng chính sự khắc nghiệt này cho phép các kỹ sư của Space X thiết kế ra hệ thống máy tính cho tên lửa với chi phí không quá $10.000 (trong khi giá dự toán theo chuẩn của ngành công nghiệp hàng không vũ trụ là $10 triệu)

3. Xây dựng không gian làm việc khác biệt

Nếu bước vào nhà máy SpaceX, nơi Musk sản xuất tên lửa, bạn sẽ thấy nó giống như một thành phố thu nhỏ. Không gian rộng 50000m2 này không được phân chia theo kiểu tách biệt các bộ phận, mà chủ đích hướng đến sự pha trộn. Một kỹ thuật viên phong trần, xăm trổ, đeo khăn rằn có thể làm việc ngay bên cạnh những kỹ sư trẻ tuổi cổ cồn trắng. Phòng họp và bàn làm việc mọc lên giữa các khu vực hàn. Musk muốn các kỹ sư phải luôn quan sát mọi thứ đang diễn ra với các cỗ máy mọi lúc, và đảm bảo họ phải đi khắp nhà máy và trò chuyện với các kỹ thuật viên trên đường trở về bàn làm việc. Điều này triệt tiêu mọi ý tưởng bàn giấy ngớ ngẩn.

4. Tìm người tài giữa chợ

Để làm những điều phi thường, Musk luôn tìm kiếm những người khác thường. Bộ phận tuyển dụng của Musk không chỉ chọn những sinh viên đạt thứ hạng cao nhất từ các trường hàng đầu mà còn tìm kiếm những cá nhân xuất sắc trong các cuộc thi chế tạo robot, hay những người có sở thích đua xe và làm ra những chiếc xe khác thường, hay những cá nhân có niềm đam mê âm ỉ, có kinh nghiệm nghịch ngợm với máy móc kim loại. Để gặp những người này, nhà tuyển dụng của Musk thường lang thang tại các triển lãm thương mại, hội thảo, bày ra các chiêu trò mưu mô để lôi kéo họ.

5. Đích thân phỏng vấn

1000 nhân viên đầu tiên của SpaceX nếu qua được các vòng sơ tuyển đều được đích thân Musk phỏng vấn. Các cuộc phỏng vấn có thể kéo dài từ 30 giây đến 15 phút với những câu hỏi đại loại: “Bạn đang đứng trên bề mặt trái đất. Bạn bước 1609 mét về phía Nam, 1609 mét về phía Tây, 1609m về phía Bắc, và bạn thấy mình ở chính xác chỗ ban đầu. Vậy bạn đang ở đâu?” Câu trả lời là Bắc cực và hầu hết các kỹ sư sẽ trả lời đúng. Lúc đó Musk sẽ hỏi tiếp: “Còn đâu khác nữa?” Số người trả lời đúng là “đâu đó gần Nam Cực” ít hơn hẳn, nhưng Musk sẽ không quá quan tâm đúng sai, anh chỉ chú trọng cách họ diễn tả vấn đề và phương cách giải quyết nó.

Chính nhờ vậy mà đội ngũ của Musk được gọi là “lực lượng đặc biệt”. Phương châm tuyển dụng của Musk là “Nếu bạn không muốn đương đầu với thách thức thì không nên đến đây.”

————

Lê Quang Vũ

Giám đốc Điều hành Blue C Content Development Company

Huấn luyện viên khoá học Truyền thông Nội bộ tại MVV Academy