Digital Skills không chỉ dành cho IT

Trong suốt nhiều năm, cụm từ “kỹ năng số” thường gắn với hình ảnh những lập trình viên ngồi trước màn hình đen, viết ra những dòng mã phức tạp. Nhưng ở năm 2025, khi chuyển đổi số không còn là dự án mà là điều kiện sống còn của mọi doanh nghiệp, kỹ năng số đã vượt ra khỏi phạm vi của phòng IT. Nó trở thành năng lực nền tảng cho mọi nhân viên- từ người bán hàng, nhân sự, tài chính cho tới lãnh đạo cấp cao.

Theo báo cáo của Ken Research, phần lớn các doanh nghiệp Việt Nam hiện đang chuyển hướng mạnh mẽ sang đào tạo kỹ năng số đại trà. Họ nhận ra rằng một công ty chỉ thật sự “số hóa” khi mọi người trong tổ chức- chứ không chỉ bộ phận công nghệ- hiểu và vận hành được trong môi trường dữ liệu. Kỹ năng số không còn là khả năng sử dụng công cụ, mà là cách con người tư duy, hợp tác và tạo ra giá trị trong một thế giới vận hành bằng thuật toán.

Trong một tổ chức hiện đại, mỗi quyết định đều đi qua dữ liệu. Nhưng dữ liệu tự thân vô nghĩa nếu người ra quyết định không biết đặt câu hỏi đúng, đọc được tín hiệu trong những con số và chuyển hóa chúng thành hành động. Người có kỹ năng số không nhất thiết là chuyên gia công nghệ; họ là người hiểu cách công nghệ có thể phục vụ mục tiêu của mình, người biết tận dụng công cụ để làm việc thông minh hơn, nhanh hơn và có ảnh hưởng hơn.

Sự thật là, hầu hết các thất bại trong chuyển đổi số không đến từ công nghệ, mà từ con người. Khi nhân viên không có năng lực số, mọi nền tảng, phần mềm hay chiến lược đều trở nên vô nghĩa. Chính vì vậy, kỹ năng số phải được xem như “ngôn ngữ chung” mới trong doanh nghiệp- một dạng literacy mới, giống như đọc, viết hay tư duy phản biện trong thế kỷ trước.

Ở những doanh nghiệp tiên phong, đào tạo kỹ năng số không còn là khóa học rời rạc, mà là một hành trình liên tục. Người nhân viên học cách tự động hóa quy trình, khai thác dữ liệu, hiểu về bảo mật, và sử dụng AI như một trợ lý chiến lược. Họ không bị công nghệ thay thế- họ dùng công nghệ để khuếch đại giá trị của mình. Tại một tập đoàn bán lẻ lớn ở Việt Nam, chương trình “Digital Upskill for Non-Tech Managers” đã biến hàng trăm nhân viên non-technical thành những người tự đọc dashboard, biết tạo workflow tự động, biết đặt câu hỏi với AI. Năng suất tăng, thời gian xử lý giảm, nhưng quan trọng hơn cả là thái độ: từ sợ công nghệ, họ trở thành người chủ động dẫn dắt thay đổi.

Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí mà còn tạo ra văn hóa học tập mới- nơi mỗi cá nhân coi việc cập nhật kỹ năng số như một phần bản sắc nghề nghiệp. Trong thế giới hybrid, nơi đội ngũ phân tán và thông tin di chuyển theo ánh sáng, kỹ năng số chính là năng lực kết nối. Nó cho phép một marketer nói cùng ngôn ngữ với data analyst, một quản lý nhân sự hiểu hệ thống quản lý hiệu suất, và một CEO ra quyết định không dựa vào cảm tính mà dựa vào insight thực.

Kỹ năng số không còn là đặc quyền của dân công nghệ. Nó là năng lực công dân của kỷ nguyên số. Những ai coi thường nó sẽ sớm bị bỏ lại phía sau; những ai làm chủ được nó sẽ trở thành người lãnh đạo tự nhiên của thời đại mới- dù họ đang ngồi ở bất kỳ vị trí nào trong tổ chức. Chuyển đổi số không bắt đầu từ công nghệ, mà từ con người. Và hành trình đó bắt đầu bằng việc mỗi người học cách nghĩ, làm và lãnh đạo trong thế giới vận hành bằng dữ liệu.