Tương Lai Thực Thi Chiến Lược 2025 - 2030, “Kích Hoạt Chiến Lược” Sẽ Trở Thành Năng Lực Bắt Buộc?

Năm nào cũng vậy, mùa kickoff chiến lược luôn mở ra bằng những buổi lễ long trọng, nơi viễn cảnh tương lai được trình bày qua những bộ slide đẹp mắt, những khẩu hiệu mạnh mẽ và cảm xúc hồ hởi lan tỏa khắp hội trường. Nhưng chỉ vài tuần sau, nhịp vận hành của doanh nghiệp lại rơi vào quán tính cũ. Nhân viên tiếp tục làm theo các quy trình quen thuộc, quản lý trung gian vật lộn giữa hàng chục ưu tiên, các phòng ban diễn giải mục tiêu chiến lược theo cách riêng, và chiến lược, dù rõ ràng, lại trở nên xa lạ trong đời sống công việc.

Đây không phải câu chuyện cá biệt của một doanh nghiệp nào. Các báo cáo của McKinsey giai đoạn 2023, 2024 đều chỉ ra cùng một kết luận, khoảng trống giữa hoạch định và thực thi đang trở thành thách thức lớn nhất của các tổ chức trong 5 năm tới. Nếu nhìn kỹ, ta thấy phần lớn doanh nghiệp đầu tư mạnh vào việc xây chiến lược, nhưng rất ít đầu tư vào hệ thống giúp chiến lược được chuyển hóa thành hành vi hằng ngày. Viễn cảnh đã có, con đường để đi tới đó thì chưa. Chính vì vậy, khái niệm “kích hoạt chiến lược” đang trở thành nền tảng mới của giai đoạn 2025, 2030.

Từ nay đến 2030, câu hỏi quan trọng không còn là “Chiến lược của chúng ta là gì?” mà là “Làm thế nào để mỗi nhân viên hiểu và áp dụng chiến lược vào công việc hằng ngày?”. Theo khảo sát của Gartner năm 2024, có tới 67% nhân viên không biết chiến lược liên quan gì đến công việc của họ, và 76% quản lý trung gian thừa nhận họ thiếu công cụ để phân rã mục tiêu của tổ chức xuống nhóm của mình. Những con số này phác họa một thực tế rõ ràng, chiến lược không thất bại vì tầm nhìn sai, mà thất bại vì tổ chức thiếu năng lực hỗ trợ đội ngũ đưa tầm nhìn vào đời sống công việc.

Và đây chính là điểm khác biệt giữa “kích hoạt chiến lược” và những cách tiếp cận truyền thống như đào tạo hay truyền thông nội bộ. Đào tạo chỉ giúp nhân viên hiểu, truyền thông chỉ giúp họ nhớ, nhưng để họ hành động, tổ chức cần một hệ sinh thái vận hành liên tục, nơi chiến lược không chỉ được nói ra mà còn được hỗ trợ bằng cơ chế, công cụ và dữ liệu.

Yếu tố đầu tiên của hệ sinh thái ấy là “Sổ tay chiến lược”, một bản cô đọng những ưu tiên trọng tâm nhất của tổ chức. Thay vì hàng chục slide trừu tượng, sổ tay này chỉ tập trung vào ba đến năm ưu tiên then chốt, kèm những ví dụ rõ ràng và ranh giới “nên làm, không nên làm” cho từng bộ phận. Báo cáo của CultureAmp năm 2024 cho thấy những doanh nghiệp sử dụng sổ tay chiến lược đã tăng mức độ hiểu chiến lược của nhân viên lên 28% chỉ sau sáu tuần. Sự cô đọng và rõ ràng hóa là nền tảng để tạo ra ngôn ngữ chung, điều mà phần lớn doanh nghiệp Việt đang thiếu trong giai đoạn triển khai.

Lớp thứ hai, có vai trò quyết định, là quản lý trung gian. Họ chính là cầu nối giữa lãnh đạo và đội ngũ, giữa viễn cảnh chiến lược và thực tế công việc. Thế nhưng chính họ lại là nhóm được hỗ trợ ít nhất. Vì vậy, xu hướng toàn cầu đang chuyển mạnh sang bộ công cụ “kích hoạt quản lý”, từ mẫu phân rã mục tiêu theo quý, bản đồ ưu tiên, cho đến hệ thống chuyển hóa mục tiêu cấp tổ chức thành mục tiêu cấp nhóm. Khi một tập đoàn của Microsoft áp dụng mô hình này vào năm 2023, mức độ đồng thuận chiến lược đã tăng 34% chỉ trong hai quý, một minh chứng mạnh mẽ rằng chiến lược chỉ sống khi quản lý trung gian đủ năng lực để dẫn dắt đội ngũ thực thi.

Lớp thứ ba là đo lường hành vi. Từ 2024, nhiều tổ chức không chỉ đo kết quả cuối cùng mà còn đo các hành vi dẫn dắt kết quả, số buổi trao đổi một, một về chiến lược, tỷ lệ nhiệm vụ gắn với ưu tiên trọng tâm, mức độ hợp tác giữa các phòng ban hỗ trợ mục tiêu chung. McKinsey cho biết những doanh nghiệp có hệ thống đo lường hành vi rõ ràng đạt hiệu suất thực thi cao gấp ba lần nhóm còn lại. Điều này cho thấy tương lai của thực thi chiến lược nằm ở việc đo những chuyển động nhỏ nhưng quan trọng, thay vì chỉ nhìn vào những con số cuối quý.

Lớp thứ tư là truyền thông chiến lược theo dạng vi mô. Thay vì poster, khẩu hiệu hay email dài, nhiều doanh nghiệp đã chuyển sang nội dung ngắn 1, 2 phút hoặc các câu chuyện do chính nhân viên kể về cách họ áp dụng chiến lược trong công việc. Khi chiến lược được nhìn thấy qua hành động của người thật, việc thay đổi hành vi trở nên tự nhiên hơn nhiều. Con người không thay đổi vì áp lực, mà thay đổi vì họ thấy điều đó có ý nghĩa và có người giống họ đang làm được.

Khi ghép bốn yếu tố này lại, ta nhìn thấy rõ tương lai của chiến lược trong thập kỷ tới, chiến lược không còn được đánh giá bằng sự hoành tráng của buổi ra mắt, mà bằng độ đều đặn của nhịp vận hành hai tuần một lần, bằng mức độ rõ ràng của sổ tay chiến lược, bằng năng lực dẫn dắt của quản lý trung gian và bằng dữ liệu hành vi phản ánh sự chuyển động thật sự của tổ chức. Chiến lược không còn là tài liệu, mà là dòng chảy sống động trong từng cuộc họp, từng nhiệm vụ, từng tương tác giữa con người với con người.

Và nếu có một sự thật mà giai đoạn 2025, 2030 sẽ chứng minh rõ ràng, thì đó là, nhân viên chưa bao giờ phản đối chiến lược. Họ chỉ thiếu môi trường để áp dụng nó vào công việc. Khi tổ chức thay đổi môi trường, hành vi sẽ thay đổi. Khi hành vi thay đổi, kết quả sẽ thay đổi. Và chính vì vậy, “kích hoạt chiến lược” sẽ không còn là lựa chọn, mà là năng lực bắt buộc của mọi doanh nghiệp đang bước vào thập kỷ mới.

Nếu bạn muốn biết đội ngũ của mình đang ở đâu trong hành trình này, hãy bắt đầu bằng việc xem lại “Sơ đồ kích hoạt chiến lược” một trang. Nó sẽ cho bạn câu trả lời rõ ràng hơn bất kỳ buổi kickoff nào.