Vai trò của giảng viên nội bộ trong việc xây dựng văn hoá học tập tại Doanh nghiệp

Có một thời, chúng ta tin rằng một tổ chức chỉ cần một nền tảng học tập hiện đại, vài khóa e-learning và một số giảng viên thuê ngoài chất lượng cao là đủ để tạo ra năng lực học tập bền vững. Nhưng càng làm công tác tư vấn về nâng cao năng lực cho các doanh nghiệp, tôi càng nhận ra rằng điều giữ cho tri thức sống trong một doanh nghiệp không nằm ở công nghệ, mà nằm ở con người. Và trong số ấy, những giảng viên nội bộ chính là những người khiến tri thức không bị mất đi theo thời gian.

Nhiều giảng viên nội bộ không phải là những diễn giả thuần thục. Họ có thể thiếu kỹ năng trình bày, nói chuyện chưa thật trôi chảy, bài giảng chưa thật hoàn hảo. Nhưng họ có điều mà không một giảng viên bên ngoài nào có thể mang đến: trải nghiệm gốc rễ của nghề. Những tình huống xử lý thực tế, những bài học rút ra trong những ca trực căng thẳng, những quy luật vận hành mà chỉ người trong cuộc mới hiểu. Đó là thứ tri thức ngầm mà nếu không được chia sẻ, nó sẽ biến mất ngay khi một nhân sự chủ chốt rời đi. Khi giảng viên nội bộ đứng lớp, họ đang giữ lại ký ức nghề cho tổ chức, và làm cho tổ chức không quên chính mình.

Một ví dụ đẹp và rõ ràng nhất về điều này là Tân Cảng. Ở Tân Cảng, việc học không phải hoạt động theo lịch, mà giống như nhịp thở của cả hệ thống. Nhân sự học trong lúc làm, học trong lúc chuyển ca, học ngay trên bãi và trong cabin cẩu. Họ có một đơn vị chuyên trách là Tân Cảng STC, nơi công việc của học tập được thực hiện một cách nghiêm túc và liên tục. Họ hợp tác với Học viện MVV để chuẩn hóa phương pháp và chuẩn sư phạm, bảo đảm đội ngũ giảng viên luôn được bồi dưỡng. Quan trọng nhất, họ có tới 260 giảng viên nội bộ đang đứng ở nhiều vị trí khác nhau trong hệ thống. Điều này tạo ra một mạng lưới lan tỏa tri thức mạnh mẽ, biến học tập thành dòng chảy tự nhiên và có thật, chứ không chỉ là sáng kiến mang tính khẩu hiệu.

Ở vai trò dẫn dắt học tập, giảng viên nội bộ không dạy theo giáo trình cứng nhắc. Họ tạo ra những cuộc đối thoại, đưa người học bước vào những câu chuyện nghề chân thật, những vấn đề chưa có đáp án và những bài học được rút ra từ chính thực tế công việc. Có những khoảnh khắc cả lớp lặng đi vì một câu hỏi mở, có những giây phút ai đó chợt hiểu ra rằng một chi tiết nhỏ lại có thể tạo ra sự khác biệt lớn trong vận hành. Nghệ thuật dẫn dắt học tập không nằm ở kỹ thuật trình bày, mà ở sự dũng cảm mang trải nghiệm thật ra chia sẻ, để người khác học từ đó.

Để đội ngũ ấy phát triển bền vững, tổ chức cần nhìn họ như một năng lực chiến lược. Họ cần được đào tạo về kỹ năng sư phạm, được trao cơ hội để trưởng thành, được ghi nhận như một phần quan trọng của văn hóa học tập. Khi việc chia sẻ không còn là nhiệm vụ kiêm nhiệm mà trở thành một phần tự nhiên trong nghề, giảng viên nội bộ sẽ trở thành những người giữ nhịp tri thức, giúp tổ chức duy trì sự ổn định trong thời điểm biến động và tạo đà phát triển khi có cơ hội mới.

Giảng viên nội bộ cũng chính là cầu nối giữa tri thức, văn hóa và hiệu suất. Không phải những khẩu hiệu trong phòng họp, mà chính là những buổi đào tạo chân thật khiến nhân sự hiểu sâu hơn về công việc, về lý do tồn tại của quy trình, và về trách nhiệm của mình trong bức tranh chung. Khi người dạy chân thành, người học sẽ tiếp nhận bằng sự tin tưởng. Và khi tri thức được trao đi bằng trải nghiệm, nó tạo ra sự gắn kết thay vì ép buộc.

Một ngày nào đó, ta sẽ nhận ra rằng tổ chức học tập không phải một mô hình được định nghĩa trong giáo trình. Nó là một dòng chảy liên tục của tri thức từ người đi trước sang người đi sau, từ bộ phận này sang bộ phận khác, từ bài học của hôm qua đến giải pháp của hôm nay. Giảng viên nội bộ là những người giữ cho dòng chảy ấy không bao giờ bị tắc lại, giúp tổ chức luôn có khả năng tự làm mới chính mình.

Nếu doanh nghiệp muốn học nhanh hơn, thích ứng nhanh hơn và phát triển sâu hơn, họ không nhất thiết phải đầu tư thêm vào công nghệ. Điều họ cần là nhiều hơn những con người dám chia sẻ. Và khi những người giỏi nhất trở thành người dẫn đường, tri thức không chỉ được truyền đi, mà được kế thừa và tái tạo, trở thành dòng năng lượng bền vững nhất cho sự lớn mạnh của tổ chức.